Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Girişimci ve İnsani Türk Dış Politikası Buluşması”nda konuştu Açıklaması
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Yanı başımızda Rusya-Ukrayna savaşı devam ederken, bütün dünyada kutuplaşmaya, cepheleşmeye yol açan bu savaşta barış için adım atan en etkili ülke Türkiye oldu.” dedi.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde düzenlenen “Girişimci ve İnsani Türk Dış Politikası Buluşması”na katılan Çavuşoğlu, gençlerle ve vatandaşlarla bir ortaya geldiklerinde, onların bakışlarından, vizyonlarından, tekliflerinden çok faydalandıklarını, bu buluşmalarda ortaya çıkan farklı fikirlerin çalışmalarına bedel kattığını söyledi.
Bugünün dünyasında, klâsik tehditlerin birbirini besleyip büyüten bir kısır döngüye dönüştüklerini tüm dünyada, yakın coğrafyada gördüklerini belirten Çavuşoğlu, çatışmalar, güç ve besin krizi, terörizm, iklim değişikliği, yabancı aykırılığı, İslam düşmanlığı, sistemsiz göç üzere bahislerin hepsinin birbirini tetiklerini aktardı.
Artan milletlerarası rekabet nedeniyle, bu meselelere tahlil bulmanın sıkıntı olduğunu söz eden Çavuşoğlu, “Birleşmiş Milletler, 1945 yılında donup kalmış. Savaştan sonra bir daha savaş olmasın diye kurulmuş lakin o gün donup kalmış. Yapısında en ufak bir güncelleme olmadığı için global problemlerde da yetersiz kalmış. Tahlil üretemiyor, çatışmaları durduramıyor. Dolasıyla bugünkü krizler karşısında hiçbirimizin beklentisini maalesef karşılamıyor. Birleşmiş Milletleri örnek verdim zira en üstteki çatı kuruluş. Bunu AB ve AGİT için de söyleyebilirsiniz. Başkanlığını yaptığım Avrupa Kurulu ve Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi için de İslam İşbirliği Teşkilatı için de söyleyebilirsiniz. Hepsinin ıslahatı konusunda da çalışıyoruz.” diye konuştu.
Küresel kaos ortamında, inisiyatif alacak, yol gösterecek, liderlik edecek, girişimci güçlere çok ihtiyacın olduğunu aktaran Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“Yeni yeni güçler ortaya çıkıyor. Hindistan, Brezilya, Güney Afrika, Arjantin, tıpkı formda Meksika ve bunların başında da tabi gururla söylüyorum ülkemiz Türkiye. Bu güçlerin birebir vakitte vicdani olması, bedeller siyaseti izlemesi gerekiyor. Yani güçlü olmanız da yetmez. BM sisteminin değişmesini istiyoruz. Japonya, Hindistan, Brezilya üzere ülkeler diyor ki ‘Bugün P5 var, veto yetkisi var. Bu sisteme biz de dahil olalım devam etsin.’ Bu sorunu çözmüyor, güçlü olmak yetmez birebir vakitte bedellere sahip olmak lazım. Milletlerarası sistemin problemlerin tahliline katkı sağlamak lazım. İşte dünyanın gereksinim duyduğu bu güçlerden biri bugün Türkiye’dir. Bunu sadece Türkiye Cumhuriyeti’nin Dışişleri Bakanı söylemiyor, bugün dünyanın neresine giderseniz gidin, Türkiye’yi seven sevmeyen herkesin ortak görüşüdür. Bahsettiğim sorunların hangisine baksanız, hepsinde Türkiye küresel planda çözümün bir parçasıdır ve önemli bir aktördür.”
“Barış için adım atan en etkili ülke Türkiye oldu”
Uyuşmazlık çözümü ve arabuluculukta Türkiye’nin bugün dünyada bir marka olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, üç büyük memleketler arası teşkilat olan Birleşmiş Milletlerde, İslam İşbirliği Teşkilatı’nda ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nda, Arabuluculuk Dostlar Kümesi’nin eş başkanlığını yapan tek ülkenin Türkiye olduğunu belirtti.
Sadece orada eş başkanlık yapmanın yetmediğini, saha da faal olmak gerektiğini söyleyen Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Bunun için de sağlam ülke olmak lazım. Dünyanın değişik bölgelerindeki çatışmaların giderilmesine katkı sağlarken yanı başımızda devam eden krizler ve çatışmalar konusunda da duyarsız kalamayız. Dünyadaki çatışmaların, krizlerin yüzde 60’ı bizim coğrafyamızda. Tesirini en çok hisseden ülkelerin başında da Türkiye geliyor. Yanı başımızda Rusya-Ukrayna savaşı devam ederken, bütün dünyada kutuplaşmaya, cepheleşmeye yol açan bu savaşta barış için adım atan en tesirli ülke Türkiye oldu. Samimi çaba sarf etmek isteyenler oldu fakat öteki taraftan savaşın devam etmesini isteyen ülkeler de var ve hala de devam ediyor bunların bu anlayışı. Savaşın bugüne kadar bitmemesinin sebeplerinden bir adedidir. Doğal ki biz burada barış derken Ukrayna için adil bir barış diyoruz. Şu anda toprakları işgal edilen ülke Ukrayna. Zaporijya Nükleer Santrali var Ukrayna’da. Çernobil’i hala hatırlıyoruz. Burada bir çatışmalardan etkilenme riski ortaya çıkınca Memleketler arası Atom Güç Ajansı’nın uzmanlarıyla Rus ROSATOM’ın uzmanlarını 2 gün evvel bir ortaya getirdik. Bu birinci buluşturmamız değil. Daha evvel de bir ortaya getirdik. Sonra Zaporijya bölgesine gönderdik ve orada yerinde de birlikte incelemeler yaptılar. Allah korusun bir felaket olsa Çernobil’den en az 10 kat daha fazla gücü olan bir santralden söz ediyoruz. Bölgede en büyük nükleer enerji santralidir.”
“Van’da elektrik ve gaz derdi yaşayacağız diye telaş duyan var mı?”
Arabuluculuğun bir güven meselesi olduğunu, dost, düşman herkesin Türkiye’ye güvenliğini anlatan Çavuşoğlu, “Çünkü kelamının eri bir siyaset yürütüyoruz. Ne söylüyorsak onu yapıyoruz. Dünyada Cumhurbaşkanımızı seven sevmeyen herkes şunu söylüyor, ‘Recep Tayyip Erdoğan bir söz verdiği zaman sözünü tutar.’ Bu herkese nasip olan bir hürmet değildir.” dedi.
Türkiye’nin attığı iki önemli adımın gıda ve enerji krizine çare olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu adımları atmasaydık dünyada çok önemli besin krizi yaşanacaktı. BM ile arabuluculuk ve konut sahipliği yaptığımız tahıl mutabakatı bu krizi engelledi. Hatta bir orta Rusya askıya aldı tekrar Sayın Cumhurbaşkanımız devreye girdi, önderler diplomasisiyle elde ettiğimiz bu muvaffakiyetin devamı için de tekrar Cumhurbaşkanımızın direkt başkanlarla teması sürüyor. 4 aylık bir mutabakattı sonra tekrar 4 ay daha uzatılması konusunda da Cumhurbaşkanımızın sarf ettiği gayretleri tüm dünya gördü. Tıpkı vakitte bir güç krizi yaşıyoruz. Güç krizi karşında da attığımız adımlarla hem ülkemizde hem de etrafımızda güç güvenliğini artırıyoruz. Türkiye, kuzey-güney ekseninde global besin güvenliğine, doğu-batı ekseninde global güç güvenliğine katkı sağlayan bir güç. Güç konusunda baktığımız vakit Avrupa’da her yerde sıkıntı var. Elektriğimiz olacak mı olmayacak mı, depolardaki gaz yetecek mi yetmeyecek mi? Biz Türkiye olarak yüksek enerji fiyatlarından, gaz fiyatlarından elektrik fiyatlarından şikayetçiyiz. Dünyada da herkes şikayetçi ama Van’da bu sene elektrik ya da gaz badiresi yaşayacağız diye kaygı duyan var mı? Biz gaz üreten bir ülke miyiz? Petrol ve gazımızın yüzde 90’ından fazlasını ithal eden bir ülkeyiz. Yıllardır izlediğimiz stratejik siyasetler sayesinde bunlar olmuştur. Güneydoğu Avrupa ülkelerine Azerbaycan ve Hazar Bölgesindeki gazın bu ülkelere ulaştırılması için çalışıyoruz.”
“Terörle çabayı kararlılıkla sürdürüyoruz”
Çevre krizi de iklim değişikliğinin de bugün insanlığın önündeki en ciddi sınamalardan biri olduğuna dikkati çeken Çavuşoğlu, “Bunu ciddiye almak lazım. Yalnızca 2052 amaçları koyarak başaramayız, kararlılıkla adım atmamız lazım. Buna milletlerarası toplum nezdinde de öncülük ediyoruz. Emine Erdoğan Hanımefendinin öncülük ettiği ‘Sıfır atık Projesi’ atık konusunda bir karar tasarısını geçtiğimiz günlerde Birleşmiş Milletler’e sunduk. Tasarımız pazartesi günü itiraz edilmeden kabul edildi. Sunduğumuz tasarıya 106 ülke daha imza atmış oldu. İmza atmayanlar da destekledi. İşte bu Türkiye’nin milletlerarası topluma her alanda liderlik etme kapasitesinin bir göstergesidir.” diye konuştu.
Dünyanın bugün karşı karşıya kaldığı en önemli sorunlardan birinin terör olduğunun altını çizen Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
“Başta Van olmak üzere yıllarca terörden, teröristlerden çok çektik. Çok kaybımız var. Bugün terörle çabayı hiç ayrım yapmadan kararlılıkla sürdürüyoruz. PKK’yla DAEŞ’le FETÖ’yle mücadelemizi sürdürmemiz lazım. Bu mücadele neticesinde Van, Doğu ve Güneydoğu bölgelerindeki şehirlerimizin ne kadar huzur içinde olduğunu, vatandaşlarımızın ne kadar mutlu olduğunu ve oralara Türkiye’den ve dünyadan turistlerin nasıl geldiğini görmekten de ayrıyeten memnunluk duyuyoruz. Devlet olarak tüm altyapı projeleri dahil vatandaşlarımızın hak ettiği hizmetleri Cumhurbaşkanımızın liderliğinde vatandaşlarımıza sunmak için gece gündüz çalışıyoruz. İstanbul’da bir terör saldırısı oldu. PKK tarafından Irak’tan ülkemize akınlar oluyor. YPG, PKK’nın Suriye’den topraklarımıza terör hücumlarını devam ettirdiğini görüyoruz. Bu teröristleri bu bölgelerden temizlememiz lazım. Bu Suriyelilerin geri dönmesi bakımından da bölgenin huzuru bakımından da, Suriye’nin sınır bütünlüğü ve toprak bütünlüğü bakımından da önemli. Çünkü teröristlerin en önemli gündem maddesi bölücülük. Yani ülkeleri bölmek. Türkiye’yi bölmeyi başaramadılar. Birlik beraberliğimizi daha da güçlendirdik. Artık Suriye’yi bölmeye çalışıyorlar. Tabi operasyonumuz devam ediyor. Dualarımız kahraman Mehmetçiğimiz, güvenlik güçlerimiz, polisimiz ve jandarmamızla.”
Sahada bu mücadeleyi sürdürürken diplomasiyi de işletmeleri gerektiğini ifade eden Çavuşoğlu, “Diplomasiyi işleterek haklı davamızı her yerde anlattığımız gibi uluslararası toplumun da terör konusunda daha hassas olmasını sağlayacak adımlar atıyoruz, girişimlerde bulunuyoruz. Uzun yıllar NATO’nun karşısında bir tehdit vardı. Rusya. Lakin Madrid tepesinde Rusya’yla beraber terör de NATO’nun tehdit listesine girmiş oldu. Bugün İsveç’te Finlandiya’da terör örgütlerinin o ülkeleri nasıl karıştırabileceğini de herkes görüyor. FETÖ terör örgütünün bulunduğu ülkeler için de nasıl bir tehdit olduğunu biz anlatıyorduk lakin birçok ülke yaşamaya başladı ve o yüzden o ülkelerde önlemler alıyorlar. Biz de uğraşımızı elbette sürdüreceğiz.” ifadelerini kullandı.
Hayatın ve uluslararası ilişkilerin bir parçası oan krizleri yönetmenin önemli olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, her krizin beraberinde fırsatlar getirdiğini bu fırsatların iyi değerlendirilmesi gerektiğini aktardı.
“Bugün adım atmazsak çok geç kalmış oluruz”
Bugün Kazakistan’ın Hazar Denizi kıyısında her geçen gün önemi artan lojistik merkezi Akdağ’dan Van’a geldiğini anlatan Çavuşoğlu, “Niye gittik buraya? Dışişleri ve Ulaştırma Bakanları Toplantısı’na katıldık. Çok önemli ve stratejik bir toplantı. Bu toplantının ilkini Bakü’de gerçekleştirmiştik. Bir sonraki toplantıya biz mesken sahipliği yapacağız. Neden? Ukrayna Savaşı ve Rusya’ya yönelik yaptırımlar nedeniyle kuzeyden Rusya’dan giden koridorların artık bir ehemmiyeti kalmadı. Yani alternatif olmaktan çıktı. Kimse bu güzergahtan malını Avrupa’ya ya da Asya’ya göndermiyor. Koşullar da uygun değil. Orta Asya Kafkaslar ve Türkiye üzerinden geçen orta koridor şu an dünyanın birinci odağı. Biz de orta koridoru yeni bir İpekyolu’na dönüştürecek adımları ele aldık. Ulaştırma Bakanlarımız 56 somut adımı içeren bir yol haritası hazırladılar. Önümüzdeki süreçte bu orta koridorda gerçekleştireceğimiz yollar, kara yolları, tren yolları, lojistik, ticaretin önündeki mahzurların kaldırılması, birebir vakitte nakliyatla ilgili yaşanan problemlerin giderilmesi üzere çok kıymetli hareket ögeleri var. Bugün adım atmazsak çok geç kalmış oluruz. Bu fırsatları çok uygun kıymetlendirmemiz lazım. Yani kriz ortamının doğurduğu bu değerli fırsatı hayata geçirmeye, böylelikle sizlerin ve ülkemizin refahına katkı yapmaya çalışıyoruz.” diye konuştu.
Diplomaside zamana yenilmemenin çok önemli olduğunu. bunun yolunun da yenilikçi yaklaşımlardan geçtiğini aktaran Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanlığı olarak yenilikçi adımlar attıklarını, bunlardan birinin de gelecek yıl nisan ayında üçüncüsünü gerçekleştirecekleri Antalya Diplomasi Forumu olduğunu belirtti.
Bu forumda geleceğe yönelik fikirleri, projeleri tartıştıklarını anlatan Çavuşoğlu, “Bunlar öteki ülkelerde konuşuluyordu. Artık bunlar Türkiye’de, Antalya’da konuşuluyor. İkinci yılımızda gururla söylüyorum. Davos, Münih üzere dünyanın en bilinen forumlarına muadil bir forum haline geldik.” dedi.
” Asya iktisadın güç merkezi haline geliyor”
Dijital diplomasiyi pandemiden önce başlattıklarını, pandemi zamanında herkesin bunun ne kadar önemli olduğunu gördüğünü vurgulayan Çavuşoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:
“En son Mali’de gerçekleştirilen G20 zirvesinin gündemine dijital dönüşüm diye ilk defa girdi. Başlattığımız inisiyatiften üç sene sonra. Başka bir girişimimiz de yeniden Asya. Yeniden Asya diyoruz. Millet şöyle bir bakıyor. Biz sanki hiç Asya’ya gitmemişiz üzere. Meğer bizim köklerimiz orada. Asya artık iktisadın güç merkezi haline geliyor. Bir Avrupa asrı vardı, sonra Amerika asrı. Öncesinde Asya vardı, artık tekrar Asya’ya dönüyoruz. Mesela bugün dünya nüfusunun yarıdan fazlası, 8 milyar civarında dünya nüfusu 4,7 milyarı Asya’da. Gelecek sene dünyanın en büyük nüfusu tekrar bir öteki Asya ülkesinde olacak. Çin’i gelecek sene Hindistan geçmiş oluyor. Asya bu kadar kalkınırken, ekonominin gücü olurken bunu görmezden gelemeyiz. Ne dedik? Yeniden Asya dedik. Asya’ya bütüncül bir yaklaşımla tüm kurumlarımızı, üniversitelerimiz, sivil toplum örgütlerimiz, iş insanlarımız dahil binden fazla aksiyon ögesiyle somut adımlar atarak Asya ülkeleriyle ve Asya’daki örgütlerle ilgilerimizi daha da güçlendiriyoruz.”
Programa, Vali ve Büyükşehir Belediye Lider Vekili Ozan Balcı, AK Parti Van Milletvekilleri İrfan Kartal, Abdulahat Arvas, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Şevli, AK Parti Van Vilayet Lideri Kayhan Türkmenoğlu da katıldı.
